Vergeten door Nobel

TEKST

zaterdag 12 oktober 2013 om 15:03 uur.    |    Terug naar Proza
Dit werk werd reeds 2007 maal bekeken.

Vergeten door Nobel…
Dit jaar won de voor mij nobele edoch totaal onbekende Alice Munro de Nobelprijs Literatuur. Helaas kan ik niet alles lezen. Amechtig tracht ik wat in ons taalgebied verschijnt bij te benen, en dat is op zich een haast onmogelijke opdracht.

“ Elke schrijver wetend welke grote schrijvers deze prijs niet hebben gekregen, kunnen niet anders dan deze met de nodige nederigheid in ontvangst nemen” schreef Ernest Hemingway toen in 1954 zijn Old man and the sea met de Nobelprijs Literatuur werd bekroond.

Met deze zin van Hemingway in het achterhoofd ben ik even gaan opzoeken welke groten uit de wereldliteratuur in deze nobele canon NIET werden opgenomen: Franz Kafka, D.H.Lawrence, Yukio Mishima, Virginia Woolf, James Joyce, Leo Tolstoï, Marcel Proust, Rainer Maria Rilke, Emile Zola, Amoz Os, André Malraux, Graham Greene, Jorge Louis Borges…Het is mijn subjectieve keuze natuurlijk. Maar het zijn wel schrijvers, blijvers die de tand des tijds schitterend hebben doorstaan.
 

De vraag naar de motivatie van de toekenning en de soms duistere deliberatie die vooraf ging stelde schrijver en literatuurhistoricus, Kjell Epsmark zelf lid van de Zweedse Academie. Hij dook in de archieven van deze deliberaties die gedurende vijftig jaar geheim bleven en hij is erin geslaagd om enkele ‘vervelende’ schaduwkanten op te lichten.(1) Zo kwamen André Malraux, Graham Greene, Jorge Louis Borges en Yukio Mishima (2) omwille van hun politieke opvattingen niet in aanmerking. Paul Valéry was dan weer te esoterisch en Moravia riep dan weer een ‘onaangenaam gevoel’ op.

Men kan zich hierbij tevens de vraag stellen waarom de Zweedse academie de Nobelprijs wel kan toekennen aan verschillende wetenschappers zoals dit het geval is voor chemie, geneeskunde of fysica maar wat literatuur betreft er slechts een auteur met het been kan gaan lopen. Misschien zal de eerbiedwaardige Academie van Stockholm dit ooit willen doen. Zo is het politiek correcte koorddansen meteen opgelost.

Nog een pittig detail: twee hebben deze illustere prijs geweigerd. Het is Boris Pasternak in 1958 en Jean Paul Sartre in 1964 die het geldbedrag enkele jaren later wel opvroeg. O pecunia…
Frank De Vos

(1) Kjell Epsmark, Le Prix Nobel, Histoire intérieure d’une consécration literaire, 333blz, Jacob Duvernet (Editions),1986 ISBN 9782715806030
(2)http://mededelingen.over-blog.com/article-frank-de-vos-over-yukio-mishima-en-henri-floris-jespers-118706943.html